Mogłoby się wydawać, że wigilia wszędzie wygląda tak samo. Nic bardziej mylnego. Przekonaj się, jak obchodzono święta w różnych częściach Polski i poznaj świąteczne zwyczaje z przeszłości! Poznaj miejsca, w których kolacja była obfita oraz te, gdzie ucztowano dość skromnie. Dowiedz się także, czy w każdym regionie na zielonym drzewku pojawiały się ozdoby choinkowe. Zapraszamy do przeczytania naszego najnowszego wpisu!
Spis treści
Kaszubskie święta, czyli jakie?
Zacznijmy od regionu, w którym w poranek wigilijny wrzało w każdym obejściu. Dopiero w ten dzień sprzątano, a także zgodnie ze zwyczajem przystrajano drzewko w ozdoby choinkowe. W wigilię przyrządzano potrawy, które domownicy jedli na kolację. Na Kaszubach świątecznym daniem były m.in.:
- smażone śledzie z ziemniakami,
- zupa owocowa z kluskami,
- gorący napój – kawa, herbata albo napar z mięty.
Bogatszy jadłospis pojawiał się wyłącznie na dworach szlacheckich. Przedstawicieli tej grupy społecznej od biedoty odróżniało też to, że łamali się opłatkiem.
Do świątecznych zwyczajów Kaszub należało odwiedzanie domów przez kolędników. Po ich odejściu gospodarz udawał się do sadu i obory. Kropił zwierzęta wodą święconą i opukiwał drzewa siekierą, aby zapewnić tym sobie udane zbiory. Kiedy zakończył rytuał, rodzina mogła udać się na pasterkę.
Kujawska wigilia
W odróżnieniu od Kaszub na Kujawach święta były obfite. Dania, do których w wigilię zasiadała najbliższa rodzina, powstawały z płodów rolnych i produktów ze sklepu. Świątecznym zwyczajem regionu było obsługiwanie jedzących przez gospodarza. Pani domu w tym czasie siedziała przy stole razem z pozostałymi. Kujawskie kolędowanie odbywało się z szopką. W przeszłości miała postać otwartej stajenki, często z kukiełkami ze szmatek bądź drewna.
Święta na Mazowszu
Wigilię na Mazowszu zaczynano od kąpieli w lodowatej wodzie, co miało zapewniać zdrowie. Później sprzątano w obejściu i przystrajano wnętrze ozdobami takimi jak wstążki, gwiazdy czy wycinanki. Świąteczny zwyczaj nakazywał wstrzymywać się przed jedzeniem kolacji, dopóki na niebie nie pojawiła się pierwsza gwiazda. Popularne były wróżby. Domownicy czekali także, aż o północy przemówią zwierzęta znajdujące się w oborze.
Jak wyglądała podlaska wigilia?
Wyjątkowo obficie prezentował się stół na podlaskiej wigilii. W tym regionie, nawet jeśli oznaczało to ból brzucha, przykładano się do celebrowania świątecznych zwyczajów. Biesiadnicy musieli skosztować każdego dania. Pominięta potrawa oznaczała jedno szczęście mniej w nadchodzącym roku. Nie zapominano przy tym o przodkach. Zostawiano im jedzenie przy piecu, a rano rodzina szukała śladów odwiedzin zmarłych członków. Mieszkańcy Podlasia lubili też wróżby z karteczek wyciąganych spod obrusa.
Do wigilijnego menu wchodziła m.in.:
- kutia – świąteczne ciasto przygotowywane przez gospodynię,
- kisiel z owsianej mąki – dzieło rąk gospodarza,
- kluski z makiem lub olejem,
- zupa warzywna,
- postny bigos.
Popularną potrawą były dania z ryb. Na stole pojawiał się groch, barszcz z grzybami, kasza gryczana i kompot z suszu. Zgodnie ze zwyczajem przyrządzano posiłki z wszystkich płodów ziemi. W przeciwnym wypadku ten, który został pominięty, mógłby nie obrodzić.
Wigilia po śląsku
Ostatni region świętował Boże Narodzenie uroczyście, włącznie z obfitą kolacją wigilijną. Typową dla tej części Polski potrawą świąteczną była tzw. siemieniotka. To zupa z konopi, podawana z kaszą tatarczaną gotowaną na sypko. Ślązacy wierzyli, że chroni przed świerzbem i wrzodami. Znanym zwyczajem były wizyty kolędników. Odwiedzali domostwa przebrani za dziadów, królów czy pastuszków, niektórzy zakładali też zwierzęce maski. Podobnie jak i w innych miejscach, tak i na Śląsku wśród kolędujących można było zobaczyć turonia.
Choinka i bombki niezależnie od regionu
Jak widać, tradycje w różnych częściach kraju różniły się między sobą, ale łączyło je kolędowanie i choinka. Bez względu na to, gdzie świętowano i w jaki sposób, pojawiało się drzewko przystrojone ozdobami choinkowymi. Jeśli chcesz poznać więcej świątecznych zwyczajów z dawnych lat, czytaj kolejne wpisy na blogu. Zachęcamy też do przeglądania oferty sklepu. Znajdziesz w niej wiele ciekawych produktów na Boże Narodzenie i nie tylko. Zapraszamy!
